Үөһээ Бүлүүттэн төрүттээх, атын сирдэргэ, улуустарга, куораттарга олохсуйан олорор биир дойдулаахтарым, баҕар, ааҕан, билсэн баран ылыныахтара, истиэхтэрэ дуу диэн бу ыҥырыы сурук суруйдум.

Мин, Үөһээ Бүлүү улууһуттан төрүттээх, билигин Сунтаарга олорор, милиция майора Степан Илларионович Иванов (Мойуор Ыстапаан) сиэнэ, өр сылларга рентгеҥҥэ улэлээбит Михаил Степанович Иванов төрөппүт уола, пенсияҕа тахсыар диэри амбулатория регистратуратыгар улэлээбит Мария Кондратьевна Павлова ииппит уола, Степан Михайлович Иванов суруйан эрэбин.

Төрөөбүт-үөскээбит дойдубуттан тэйэн, Сунтаарга, ыал буолан оҕо-уруу тэнитэн, олохсуйбутум үйэ чиэппэриттэн орто. Ол тухары тус бэйэм төрөөбүт дьиэбин төһөтө түһээн көрбүтүм буолуой? Киһи сааһыран истэҕин аайы төрөөбүт дьиэтин, үөскээбит тиэргэнин, сүүрбүт-көппүт, оонньообут сирдэрин, алаастарын ахтара, күндүргэтэрэ улаатан, күүһүрэн иһэр эбит.

Сыл баһыгар-атаҕар куоракка ааһан иһэн, чэйдээн, хонон аастахха, күүскэр куус, санааҕар санаа эбиллэр, эбии күүһүрбүт, сэниэлэммит курдук буола туһэҕин. Аны бииргэ үөрэммит-үөскээбит оҕолоргун көрустэххинэ-кэпсэттэххинэ, оскуолатааҕы сылларгын ахтан-санаан аастаххына, күлэн-үөрэн көтүөххүн да баҕартаан ылаҕын. Бу маннык санаа-ситим миигин эрэ таарыйара буолуо дии санаабаппын.

Кэнники кэмнэ сайдыы тэтимэ тэлэһийэ сүүрэн, күөх уоттаах гаас киирдэ, ону кытта саҥа дьиэлэр тутуулара, ардах кэннэ тэллэй үүнэринии, балысхана, федеральнай трасса суола төрөөбүт улууспутунан ааһара киһини үөрдэр.

Барыта тутуллан, орун-оннун буллаҕына, олоххо киирдэҕинэ, төһөлөөх сайдыы буолуо этэй? Кыһыннары-сайыннары тохтоло суох, ардахтан-хаартан хаайтарбакка, дойдубутугар кэлэ-бара сырыттахпытына, төһөлөөх үчүгэй буолуо этэй? Бараары-кэлээри, оҥойон турар түннүктэрдээх, хаһаайыттара суох дьиэлэри, быраҕыллыбыт тутуулары көрөн, киһи хараастар.

Билиҥҥи бэйэни салайыныы кэмигэр, үөһэттэн тыырыллан кэлэр үп төһөтө-ханныга, ханна-ханна барара, барыта эрдэттэн тыырыллан, ананан кэлэрэ биллэр суол. Ол да кэлэрэ – барара тардыһыктаах буолан сорох тутуллуохтаах объектар бириэмэтигэр кыайан үбүлэммэккэ эбэтэр онно анаммыт үп атын ыксаллаах хайысхаҕа туһаныллан ситэ тутуллубакка хаалаллара баар суол буолара мэлдьэх буолбатах.

Үөһэ этиллибитин курдук, атын сиргэ, улууска, куораттарга олорор биир дойдулаахтарбыт үксүлэрэ да, төрөөөбут улууспар тугунан эмэ көмөлөһөн туох эмит суолу хаалларбыт киһи диэн бигэ санаалаахтара буолуо дии саныыбын.

Уруккуттан ситэ тутуллубакка турар объектары ситэрэрбит буоллар туох эмит туһалааҕы онордубут диэн сананыа этибит. Ол курдук, кэлэ-бара сылдьан көрдөххө, Хотун Бүлүү памятнигын ойоҕоһугар, урукку САПИ тутан испит Олонхо дьиэтин сваялара туһэн турбуттара уонтан тахса сыл буолла. Өссө да хас сыл итинник быраҕыллан туруохтара биллибэт.

Дьэ, бу тутууну салгыырга бары түмсэн, күүспүтүн-үппүтүн мунньан, холбоон субу дьиэни ситэри туттарыахха, олоххо киллэриэххэ диэн биир дойдулаахтарбын Ы¢ЫРАБЫН! Биһиги көмөлөспөтөхпүтүнэ, ким көмөлөһүөй?

Ити тутууга ким төһө үбү укпута барыта өйдөбүнньүк тааска суруллан үйэлэргэ кэпсэл уонна уунэн иһэр ыччакка тылынан эрэ буолбакка, дьыаланан дакаастабыл үтүө холобурунан буолуо этэ дии саныыбын!

Бары кыттыһан төрөөбүт улууспут тупсарын туһугар сүбэбитин, үппүтүн холбуоҕун диэн Ы¢ЫРАБЫН!

Степан Иванов,

Алмаастаах Тубэ улуустарын

А5а баЬылыктарын Сэбиэтин

Мииринэйгэ бэрэстэбиитэлэ.

kyym.sakha.ru
14.12.2010 12:27 | оригинал статьи | просмотров: 19955